Wat is de Participatiewet ?

Op 1 januari 2015 is de Participatiewet (PW) in werking getreden. Voorheen werd deze wet de Wet werk en bijstand (Wwb) genoemd en daarvoor de Algemene bijstandswet (Abw). De Participatiewet is bedoeld om zoveel mogelijk mensen met of zonder arbeidsgerelateerde beperkingen werk te laten vinden. Voor iedereen die functioneel kan werken, maar het op de vrije arbeidsmarkt zonder steuntje in de rug niet redt, is er vanaf 1 januari 2015 de Participatiewet.

Wat is een Participatiewet uitkering

Van onze aloude verzorgingsstaat, waarin de overheid goed zorgde voor diegene die niet voor zichzelf kunnen zorgen, naar een participatiesamenleving (participatiemaatschappij) waarbij de overheid een tegenprestatie naar vermogen eist voor de verstrekte zorg.

De term participatiesamenleving betekent dat de overheid, zonder veel onderscheid, uitgaat van de eigen zelfstandige kracht en zelfredzaamheid van eenieder. De overheid verwacht zodoende van alle burgers in beginsel hetzelfde. Ziek of gezond, weerbaar of kwetsbaar, oude of nieuwe Nederlander, alle burgers hebben naast rechten op zorg en andere voorzieningen, ook de plicht om voor zichzelf en hun omgeving op te komen en te zorgen. Verplichte zelfredzaamheid door middel van activering.  De Participatiewet moet ervoor zorgen dat meer mensen, met en zonder beperking, werk vinden bij een gewone werkgever. De Participatiewet vervangt per 1 januari 2015 de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).

Het klinkt allemaal mooi, maar toch zitten er nogal wat haken en ogen aan de uitwerking. Burgers die niet meer (volledig) kunnen werken lopen risico dat er teveel van hen gevergd gaat worden. Er wordt te vaak onvoldoende rekening gehouden met de medische beperkingen en er wordt te vaak niet of te laat door de gemeente ingespeeld op de mogelijkheden die er nog wel zijn. De begeleiding van Wajongers is grotendeels afgebroken door het wegbezuinigen van Toeleveringsbedrijven. De overgebleven begeleiding laat veel te wensen over. De beoogde banen en werkgelegenheid, vooral voor degene die heel graag willen en kunnen werken, laten nogal eens op zich wachten. Meer verplichtingen voor de burger, meer sanctie mogelijkheden voor de overheid. Wat de rechten en de plichten van de burger zijn is niet altijd even duidelijk.

Het is van belang dat u goed weet wat uw rechten en plichten zijn. De Jonge Advocaten adviseert u en procedeert namens u, om uw rechten en plichten te waarborgen. In dit artikel worden alvast wat handvaten geboden

Hoe vraag ik een Participatiewet uitkering aan?

Als u van mening bent recht te hebben op een participatie-uitkering dan moet u deze aanvragen bij het UWV werkbedrijf. Als eerste dient u zich in te schrijven bij het UWV werkbedrijf.  Deze inschrijving wordt de eerste melding genoemd. Deze melding is belangrijk omdat de datum van deze melding in veel gevallen de ingangsdatum van de uitkering zal bepalen. Een uitkering kan niet of slechts zeer moeilijk en onder specifieke omstandigheden met terugwerkende kracht (een eerdere datum dan de meldingsdatum) ingaan. Als u pas later de uitkering kunt aanvragen dan adviseren wij om de uitkering toch met terugwerkende kracht aan te vragen, de gemeente moet dan immers beoordelen of er sprake is van een dringende reden. Doet u dat niet dan bent u sowieso uw mogelijke rechten kwijt. In ieder geval moet u zorgen dat de melding tijdig is. Tijdig houdt in dat u zich dient te melden wanneer u geen inkomen meer heeft of weet dat u werkloos gaat worden. Wij adviseren dan om u zo snel mogelijk te melden bij het UWV. Bij het UWV kunt u terecht voor bijna alles dat te maken heeft met werk en arbeid. U zult na de eerste melding uitgenodigd worden voor een persoonlijk gesprek (werkgesprek) en in de meeste gevallen moet u naar een informatiebijeenkomst. Woont u samen of bent u getrouwd dan zult u samen een gesprek hebben bij het UWV. Hierna wordt bepaald door de gemeente of er een recht op uitkering is. De gemeente moet u tijdens de uitkering ook begeleiden met het zoeken naar een betaalde baan. Dat begint al in het werkgesprek. Heeft u medische beperkingen geef deze dan goed aan, de aangeboden arbeid moet passend zijn. Het is niet altijd mogelijk om arbeid te verrichten, maar dan moet de gemeente ook kijken naar andere mogelijke en in bepaalde gevallen kan de gemeente ontheffing geven van arbeidsverlichtingen. Ontstaan hierover geschillen dan zijn er diverse bezwaar mogelijkheden, waarbij wij u bij kunnen staan.

4 weken wachttijd

Er volgt aldus eerst een werkgesprek. Voor het gevoel van de burger is dit de omgekeerde wereld omdat er niet direct werk voor handen is, anders had deze zich niet gewend tot het UWV voor een aanvraag. Na het werkgesprek volgt er een gesprek over de uitkering zelf waarin wordt er aangegeven welke gegevens er nodig zijn voor de aanvraag. Er volgt in de meeste gevallen een wachttijd van vier weken, waarin u naar een informatiebijeenkomst wordt gestuurd en een uitzendbureau wat een overeenkomst heeft met de gemeente aan mensen werk zal aanbieden. Echter als zij het niet met u zien zitten dan geven ze dat aan naar de gemeente en moet de gemeente wat anders verzinnen. A als u niet meewerkt dan wordt de aanvraag buiten behandeling gesteld. Ook hier geldt niet mee willen werken of niet kunnen zijn twee verschillende dingen en daar komen nogal eens conflicten van. Vindt u dit niet terecht dan zijn er vaak bezwaarmogelijkheden. Ook hier kunt u zich laten bijstaan door ons..

Aan welke voorwaarden moet ik voldoen voor een bijstandsuitkering?

De Participatiewet is bedoeld als vangnet, de laatste regeling waar je eventueel recht op kan hebben en er mag dus geen andere uitkering mogelijk zijn. Indien er recht op een andere uitkering bestaat dient deze eerst aangevraagd te worden. Deze andere uitkering wordt een voorliggende voorziening genoemd. Voorliggend of voorafgaand op de Participatiewet (PW). Voorbeelden van andere voorliggende uitkeringen zijn:

  • Werkloosheidswet (WW)
  • Ziektewet (ZW)
  • Wajong.

Uw gemeente bepaalt uiteindelijk of u een Participatiewet uitkering krijgt.

Wijst de gemeente uw aanvraag af of neemt zij deze niet in behandeling, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met De Jonge Advocaten Vlaardingen. Wij kunnen u dan informeren of deze beslissing inzake uw Participatiewet-uitkering correct is en indien nodig bijstand verlenen.  

.

Voor het verkrijgen van een Participatiewet uitkering moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

  • U woont in Nederland.
  • U bent 18 jaar of ouder.
  • U heeft niet genoeg inkomen of eigen vermogen om zelfstandig in uw levensonderhoud te voorzien.
  • U kunt geen beroep doen op een andere uitkering.
  • U zit niet in de gevangenis of een huis van bewaring.
  • U doet mee aan activiteiten die uw gemeente u aanbiedt om werk te vinden (re-integratieverplichting).

.

Meer informatie over de Participatiewet en de Participatiewetuitkering

Verplichte zelfredzaamheid door middel van activering. Dit gaat zover dat deze zelfredzaamheid impliciet van een burger wordt verwacht zonder dat de burger vaak weet dat deze verplichte zelfredzaamheid voor hem of haar bestaat. Verplichte zelfredzaamheid en activering klinken logisch en acceptabel, maar te vaak worden mensen vooraf slecht geïnformeerd en pas achteraf geconfronteerd met, soms ingrijpende, verplichtingen en zien zij geen of onvoldoende mogelijkheden meer om hetgeen in het voortraject verkeerd is gegaan of anders hadden gekund nog tijdig bij te buigen of recht te zetten. De gevolgen hiervan leiden niet zelden tot buiten behandeling stellen van aanvragen, schorsing van de uitkering en beëindiging.

De Jonge Advocaten Vlaardingen kent het klappen van de zweep wat betreft de Participatiewet en de daarmee samenhangende verplichtingen, maar zij kennen daarom ook uw bijbehorende rechten en kunnen u bijstaan als het misgaat.

.

Tegenprestatie naar vermogen

Een onderwerp dat in het kader van activering erg relevant is, is de tegenprestatie naar vermogen. De gemeente moet het aan bijstandsgerechtigden opdragen van een significante tegenprestatie regelen bij verordening. Dit biedt de gemeente de ruimte voor het leveren van individueel maatwerk. Het college is verplicht expliciet beleid te ontwikkelen over de inhoud, omvang en duur van de tegenprestatie. In deze verordening kunnen gemeenten vervolgens o.a. opnemen dat vrijwilligerswerk van een bepaalde inhoud en omvang als tegenprestatie is te kwalificeren. Tevens kan de gemeenteraad in de verordening de bepaling opnemen dat, als de belanghebbende mantelzorg verricht, deze geen tegenprestatie wordt opgedragen, zolang hij mantelzorg verricht. De tegenprestatie mag het re-integratiebeleid niet doorkruisen. Het college voert dit beleid vervolgens uit. Verder is ook geregeld dat het college geen tegenprestatie oplegt aan alleenstaande ouders die de volledige zorg hebben voor een of meer kinderen tot vijf jaar.

Als een burger zich naar het oordeel niet houdt aan de voorwaarden en verplichtingen dan kan er een scala aan boetes en maatregelen volgen. Ook hierin kunnen wij u in bezwaar en / of beroep bijstaan.

.

Wat is de Participatiewet nou eigenlijk en is alle kritiek wel terecht?

Het doel van de Participatiewet (PW) was om 125.000 extra banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te creëren. Het zal niet verbazen dat dit zeer ambitieuze doel niet wordt gerealiseerd. Zou dit doel niet worden behaald, dan zou de Quotumwet in werking treden inhoudende dat elk bedrijf met meer dan 25 werknemers, die niet aan de Participatiewet voldoet, een boete zou krijgen. Zoals eveneens niet zal verbazen is deze sanctie nooit ingevoerd, waardoor de urgentie om aan de Participatiewet te voldoen voor overheid en werkgevers een stuk minder wordt. Hiermee wordt het doel van 125.000 extra banen door middel van de Participatiewet (PW) nog ambitieuzer. De burger daarentegen zit met een zwaarder pakket aan verplichtingen en meer mogelijkheden om met boetes en maatregelen geconfronteerd te worden.

Een van de belangrijkste wijzigingen in de Participatiewet (PW) is de voordeurdelerskorting, die wel allemaal behaald en ingevoerd zijn. De intentie van de Participatiewet wordt overschaduwd door uitbreiding van bevoegdheden van de overheid, minder rechten en meer bezuinigingen voor de burger.

Het doel van de Participatiewet is om chronisch zieken uit hun sociaal isolement te halen. Dit klinkt mooi, maar mist vaak zijn uitwerking. Het idee is om onder de mensen te komen én daarbij óók nog je eigen boterham te verdienen lijkt heel wat, maar het risico is groot dat iemand die te ziek om te werken toch de volledige 40 uur moet werken of dat er geen aangepast werk is of onder zijn of haar niveau gewerkt moet worden. Jonge Wajongers ontvangen geen begeleiding en jongeren met een beperking die buiten de Wajongboot vallen worden ook vaak niet op de juiste wijze begeleid. Er is veel wegbezuinigd en nog niet alles is goed opgetuigd.

De Jonge Advocaten kan u bijstaan in procedures waarin de Wajong is geweigerd of het arbeidsvermogen niet goed is vastgesteld.

.

“Voordelen” of “nadelen” van de Participatiewet

Werkgevers zijn verplicht om banen te creëren. Zo wordt het makkelijker om aan een baan te komen en tellen ‘we’ weer mee op de arbeidsmarkt. Deze verplichting is alleen een wassenneus omdat er niet gesanctioneerd wordt. Je wordt uit je sociale isolement gehaald (als je er al in zit), dit moet wel medisch onverantwoord zijn

als het allemaal loopt zoals bedacht kun je je eigen boterham verdienen, wat veelal voor meer zelfvertrouwen zorgt. Werkgevers hebben recht op financiële voordelen als zij iemand met een arbeidsbeperking in dienst nemen. (loonkostensubsidie). Dat kan voor een werkgever dus reden zijn om je eerder aan te nemen zodat je meer kans krijgt.

Echter iemand met medische beperkingen blijft het, veel al ten onrechte, moeilijk houden, zo ook iemand met een buitenlandse achternaam. Steeds meer kleine werkgevers, waar vroeger veel maatwerk (aanpassingen per werknemer bezien) mogelijk was en waar veel mensen aan de slag konden, willen geen vast personeel meer. Zij kunnen namelijk vaak de transitievergoedingen niet meer betalen, conflicten kosten teveel geld en bij ziekte hebben ze direct een probleem. Er  worden mensen herbeoordeeld en niet iedereen wordt even zorgvuldig medisch en arbeidsdeskundig beoordeeld. Een van de voordelen van de Participatiewet moet zijn dat er banen gecreëerd worden. Niet iedere werkgever is goed op de hoogte wat hij/zij iemand met een arbeidsbeperking moeten laten doen en soms ‘verzint’ deze maar wat. Hierbij wordt niet echt gekeken naar de interesses en de mogelijkheden van de werknemer. Werkgevers zien op tegen de extra begeleiding van werknemers met een “vlekje”. Onduidelijk is of deze werknemers (op termijn) als volwaardig worden aangemerkt.

De wet is er doorgedrukt, wat veel onduidelijkheid heeft opgeleverd.

Er kan veel misgaan. De Jonge advocaten kunnen u hierin bijstaan in tal van procedures, die hierop betrekking hebben.

.

Kan ik een Participatiewetuitkering krijgen als ik een eigen huis bezit?

Ja, dit is mogelijk.

Uw eigen huis wordt gezien als een onderdeel van uw eigenvermogen. Uw gemeente beoordeelt hoeveel vermogen er in uw woning aanwezig is. Hiervoor wordt naar de overwaarde van uw woning gekeken. Dit is de huidige marktwaarde van uw woning minus de nog niet afgeloste hypotheek.

Ook in deze berekeningen gaat nogal eens wat mis bij de gemeente. De advocaten van De Jonge Advocaten kunnen u hierin bijstaan.